カーフレイズ時の足部姿勢が下腿周囲筋、特に後脛骨筋(TP)や長趾屈筋(FDL)、長腓骨筋(PL)の筋活動に大きな影響を及ぼす

## 概要

 

米国の研究により、カーフレイズ実施時の足部姿勢が下腿周囲筋、特に後脛骨筋(TP)や長趾屈筋(FDL)、長腓骨筋(PL)の筋活動に大きな影響を及ぼすことが明らかになっています。実験では、被験者14名の健康な男性が対象となり、最大随意収縮(MVC)で正規化した上で、ニュートラル位、30°外転位、30°内転位の3種類の足部姿勢でカーフレイズを実施しました。

 

## 詳細

 

- **実験デザインと測定方法**  

  各姿勢で被験者は5回ずつカーフレイズを行い、筋活動は表面電極または精密な針電極を用いて計測され、各筋のEMG値は各自のMVCに対する割合として表現されました。

 

- **足部内転位(30°内転)の特徴**  

  - 後脛骨筋(TP)および長趾屈筋(FDL)の筋活動が最も高く、統計的に有意な増加が認められています。  

  - 具体的な数値としては、TPとFDLはニュートラル位と比較してそれぞれ約10~20%程度上昇したと報告されており、内転位での相対活動率がMVCの約80~85%に達する傾向が見られました。

 

- **足部外転位(30°外転)の特徴**  

  - 一方、長腓骨筋(PL)の筋活動は足部外転位で有意に増加しており、ニュートラル位や内転位と比較して、PLのEMG値がMVCの約70~75%程度と高い値を示しました。  

  - この結果は、PLが外転によって足部の安定性を確保するためにより強く収縮するメカニズムを反映しています。

 

- **その他の周囲筋の影響**  

  - 内転位でTPおよびFDLの活動が増加することは、足部内側のアーチの支持や足関節の内反運動の制御に寄与するため、足部の内側構造強化を目的としたリハビリテーションプログラムにおいて有用であると考えられます。  

  - 外転位での高いPL活性は、足部外側の安定性確保や、瓦解性の外側構造へのアプローチとして評価されています

 

## 結論

 

カーフレイズにおける足部の姿勢を意識的に変えることで、後脛骨筋や長趾屈筋のような内側足部筋群と、長腓骨筋のような外側足部筋群の活動を選択的に促進できることが示されました。具体的には、30°内転位ではTPおよびFDLの相対活動率がMVCの約80~85%に達し、30°外転位ではPLがMVCの70~75%程度で最も活発となるため、対象とする筋群や患者の症状に応じたカーフレイズ運動の足部姿勢の工夫がリハビリテーションの効果を高めると考えられます。

 

[1] https://www.jstage.jst.go.jp/article/rigaku/26/5/26_KJ00003131596/_pdf

[2] https://cir.nii.ac.jp/crid/1390282680602489600

[3] https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5583613/

[4] https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2739849/

[5] https://ir.lib.hiroshima-u.ac.jp/19828/files/39160

[6] https://www.researchgate.net/publication/340730817_Different_Foot_Positioning_During_Calf_Training_to_Induce_Portion-Specific_Gastrocnemius_Muscle_Hypertrophy

[7] https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2278585/

[8] https://www.physiotutors.com/ja/conditions/posterior-tibialis-tendon-dysfunction/

[9] https://www.ritsumei.ac.jp/shs2022/education/thesis.html

[10] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28950148/

[11] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539913/

[12] https://cir.nii.ac.jp/crid/1390001205224582528

[13] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1050641108000254

[14] https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3885854/

[15] https://www.jstage.jst.go.jp/article/jans/38/0/38_38056/_html/-char/en

[16] https://www.researchgate.net/publication/365127382_Greater_gastrocnemius_muscle_hypertrophy_after_partial_range_of_motion_training_performed_at_long_muscle_lengths

[17] https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/tibialis-posterior-muscle

[18] https://www.jospt.org/doi/10.2519/jospt.2004.34.7.385

[19] https://www.nature.com/articles/s41598-022-11202-y

[20] https://researchmap.jp/hideyukiusa/published_papers/15535853

[21] https://www.researchgate.net/publication/264171481_The_Effect_of_Calf-Raise_Exercise_on_Gastrocnemius_Muscle_Based_on_Other_Type_of_Supports

[22] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/jum.15340

[23] https://www.minervamedica.it/en/journals/gazzetta-medica-italiana/article.php?cod=R22Y2021N04A0107

[24] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1466853X1730442X

[25] https://note.com/gakutore/n/nc440f8fa2015

[26] https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254614000325

[27] https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/19424280.2021.1893835

[28] https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09593985.2023.2204947

[29] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/pri.2039

[30] https://www.jospt.org/doi/10.2519/jospt.2011.3545

[31] https://jfootankleres.biomedcentral.com/articles/10.1186/1757-1146-2-35

[32] https://www.jospt.org/doi/10.2519/jospt.2010.3025

[33] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0021929016308569

[34] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1466853X23000251

[35] https://www.mayoclinicproceedings.org/article/S0025-6196%2812%2961642-5/fulltext

[36] https://academic.oup.com/ptj/article/89/1/26/2737558

[37] https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1812820116

[38] https://www.acefitness.org/resources/everyone/exercise-library/73/standing-calf-raises-wall/?srsltid=AfmBOor2aILbKzCh4f5b0YNhNS_Z6B5L6V1k27pk1zxgMKTqoGWM0I3g

[39] https://bmjopensem.bmj.com/content/4/1/e000430

[40] https://dralisongrimaldi.com/blog/intrinsic-muscles-of-the-foot-small-but-mighty/

[41] https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/fitness/in-depth/stretching/art-20546848

[42] https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14763141.2020.1806347

[43] https://jfootankleres.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13047-018-0291-0